Schizofrenia to grupa chorób psychicznych, w których dochodzi do rozpadu procesów psychicznych i stworzenia nieprawidłowego obrazu świata i własnej osoby.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, co jest przyczyną rozwoju i ujawnienia się tej psychozy, zwłaszcza że schizofrenia nie jest pojedynczą chorobą, tylko zespołem zaburzeń psychicznych o zbliżonych objawach. Do możliwych przyczyn schizofrenii należą:
- czynniki genetyczne;
- czynniki biochemiczne (na przykład nieprawidłowe wydzielanie neuroprzekaźników przez komórki nerwowe mózgu);
- zmiany struktury mózgu (u niektórych pacjentów udało się wykryć nieprawidłową budowę pewnych części mózgu);
- zakażenia wirusowe;
- zaburzenia autoimmunologiczne;
- czynniki psychologiczne i społeczne (na przykład atmosfera uczuciowa w rodzinie wychowującej dziecko).
Na schizofrenię choruje mniej więcej co setny człowiek.
Objawy
Schizofrenia charakteryzuje się niezwykłym bogactwem objawów. Należą do nich między innymi:
- zaburzenia myślenia - utrata kontaktu z rzeczywistością (myślenie autystyczne), urojenia i omamy, których treść często odpowiada urojeniom; rozkojarzenie myślenia; dziwaczna treść wypowiedzi; niektórzy pacjenci tworzą nowe słowa albo mówią niemożliwym do zrozumienia językiem; niektórym pacjentom wydaje się, że ktoś "kradnie myśli z ich głowy" albo przeciwnie - "wkłada myśli do ich głowy"; chorzy mogą czuć się sterowani przez jakąś obcą, groźną siłę;
- rozpad osobowości - uczucia nie odpowiadają myślom chorego, a wyraz twarzy nie pasuje do myśli i wypowiedzi;
- zaburzenia spostrzegania - halucynacje i złudzenia;
- zaburzenia uczuciowe, np. pozorne zobojętnienie albo trudne do opanowania wybuchy emocji, ambiwalencja uczuciowa, anhedonia;
- zaburzenia odczuwania własnej osoby - utrata kontaktu z własną osobowością sprzed choroby; chory czuje się obco i sztucznie, tak jakby on uległ jakiejś głębokiej i nieodwracalnej zmianie (depersonalizacja) albo jakby zmienił się otaczający go świat (derealizacja);
- brak poczucia choroby.
W zależności od rodzaju i nasilenia objawów wyróżnia się kilka postaci klinicznych schizofrenii, na przykład schizofrenię prostą, paranoidalną, hebefreniczną i katatoniczną.
Diagnostyka
Lekarz psychiatra rozpoznaje schizofrenię na podstawie obecności charakterystycznych objawów. Schizofrenię trzeba odróżnić od innych chorób psychicznych, na przykład parafrenii, paranoi i psychozy maniakalno-depresyjnej. Bardzo ważne jest rozpoznanie innych chorób, które mogą wywoływać podobne objawy (np. nadczynność tarczycy, nowotwory albo urazowe uszkodzenia mózgu) oraz wykluczenie zatrucia lekami albo narkotykami.
Leczenie
Zależy od postaci choroby. Jeśli objawy są ciężkie, chory jest przyjmowany do szpitala i specjalista wybiera odpowiedni zestaw leków. W lżejszych przypadkach pacjent może być leczony poza szpitalem. Oprócz podawania neuroleptyków stosuje się też różne metody psychologiczne i społeczne (na przykład terapię grupową, leczenie poprzez sztukę), które ułatwiają chorym powrót do społeczeństwa i w miarę niezależne życie. Terapię elektrowstrząsową stosuje się tylko w wyjątkowych przypadkach (na przykład w ciężkiej katatonii, która zagraża życiu pacjenta).
Rokowanie
Niepewne. Ostre objawy schizofrenii udaje się trwale złagodzić u 30-40% pacjentów, ale u większości z nich choroba prowadzi do trwałych zmian osobowości, na przykład do zobojętnienia uczuciowego i unikania kontaktów z innymi ludźmi. Rokowanie jest lepsze, jeśli objawy choroby pojawiły się nagle i miały burzliwy przebieg.
www.google.pl rules
